1 Buzdolabı,1 Televizyon ve birkaç Lamba çalıştıracak sistem tasarım hesapları

Daha önce kabaca maliyeti yapılmış olan bu sistemin (gunestenenerji.blogspot.com) tasarımında nasıl bir hesap yapıldığına dair detay vermemiştim. Daha teknik hesapları bu blogda yayınamayı uygun gördüm, böylece herkes kendi ilgi alanına göre inceleme yapabilir diye düşündüm.

Kullanılacak cihazlar ve süreler ile toplam enerji sarfiyatı
Tezgah altı Buzdolabı :  24 saatte 700Wh enerji harcar. Marka ve hava koşullarına bağlı olarak farklılık gösterebilir.
37 Ekran TV: 55W gücündedir. Günde 6 saat çalışırsa 330Wh/gün enerji sarfiyatı vardır.
Uydu Alıcısı ve decoder: 15W gücündedir. Günde 6 saat çalışırsa 90Wh/gün enerji sarfiyatı vardır.
15W ampul: Günde 4 saat ve 5 adet kullanılırsa günde ortalama 300Wh/gün enerji sarfiyatı vardır.
Toplam Tüketim: 700+330+90+300=1420Wh

Bölgenin Antalya-İzmir-Adana-Mersin gibi bir bölge olduğunu kabul edersek PVGIS programı yardımı ile aşağıdaki tabloyu elde edebiliriz.
http://re.jrc.ec.europa.eu/pvgis/apps/radmonth.php?lang=en&map=europe

Tablodan görüldüğü üzere Mart ayından başlayarak Eylül ayına kadar tükettiğimiz enerjiyi üretebilmekteyiz. Bu arada bu hesaplar 35 derece Panel eğim açısı ve Güneyden 0 derece sapma açısı olduğu kabul edilerek yapılmıştır. Genel kayıplarda %35 kabul edilmiştir. Bu tarz mini sistemlerde daha az kayıp kabul etmek pek doğru değildir. Panel gücümüzü seçtiğimize göre Regülatör, İnvertör ve akü seçimlerimizi yapalım.
Genelde piyasada 130Wp panel bulunabildiği ve 4 adet 130Wp Panel 520Wp olduğu için yukarıdaki seçimi 520Wp olarak yapmıştım. Paneller Off-Grid  ve On-Grid olmak üzre iki katagoride değerlendirilir. Off Grid panel akülü sistemler için uygun olan paneldir. Bu paneller genelde açık uç gerilimi 21V, Nominal gerilim 16V-17V aralığında olan ve 12V aküleri şarj etmeye uygun panellerdir. Bu Paneller kullanılarak yaratılabilecek farkı tasarımlarla 12V, 24V^,36V,48V,60V akü grubları şarj edilebilir. En yaygın olanı 12V,24V ve 48V sistemlerdir. Küçük sistemler genelde 12V vey 24V tasarlanır.

Elimizdeki 4 adet 130W, 16V ve 8 Amper Panelle aşağıdaki seçenekler sahibiz.

1.  4 Panel seri bağlanabilir böylece 64V ve 8 amper sistem oluşur.
2. 4 Panel paralel bağlanabilir ve böylece 16V ve 32 amper sistem oluşur.
3. 4 Panel ikişerli paralel ve seri bağlanabilir ve 32V 16 amper bir sistem oluşur.

Solar regülatörlerin en yaygın bulunanı ve fiyatı makul olanı 12V/24V otomatik seçim yapabilen ve 10A,20A olanlarıdır. Bu nedenle bu modelin 20A akıma kadar çalışabileni uygun seçim olacağından 3 numaralı bağlantı şekli tercih edilir.

Akü seçimine gelince. Akü garanti süreleri ve ömürleri genelde günde %40 lık deşarja göre verilir. Bu nedenle günde 1420Wh enerji tüketimine uygun olarak 3550Wh Akü kapasitesi öngörülmelidir. 3550/12V=295Ah eder. Yani 12Volt 300Ah akü işimizi görecektir. Tabiiki 24Volt sistem tasarladığımıza göre 300 ah i ikini katları adedinde bir akü grubu ile hazırlamak gerekir. 2 adet 150Ah yeterlidir ama ben her zaman akü konusunda dah dikkatli davranılması gerektiğini düşünürüm. Bu sistemde 4 adet 100Ah akü kullanmayı tercih edin.
İnvertör seçiminde ise Buzdolabı çok büyük etkendir. Özellikle demeraj akımı olan pompa, motor, kompresör gibi aletlerde kesinlikle tam sinüs invertör kullanılmalı. Literatürler bu tür cihazların demeraj anında nominal gücün 10 katı güç çektiğini söyler bu nedenle invertörün bu demerajı kaldırabilecek kapasitede seçilmesi gerekir. Bu nedenle değişk invertör markalarında invertörlerin hangi kapasitede ne kadar süre çalışacağına bakarak seçim yapılmalıdır. Burada tasarlanan sistem anlık 300W gibi bir güç çekmektedir. Buzdolabının demerajı da düşünülürse 24V 1000W tam sinüs invertör fazlasıyla yeterlidir. Ben bu sistemin 700W bir invertör ile çalıştığına defalarca şahit oldum, 700W da kullanılabilir. Burada invertörlerin 'power Saving Mode' yani Enerji koruma modunun olmasına dikkat edin. Bu özellikle ilgili daha sonra bir yazı yazacağım.

Evet sistem artık tasarlandı. Bundan sorna kaliteli solar kablo, düzgün klemensler ve birleştirme panosu kullanmanız ve titiz bir şekilde sistemi monte etmeniz size uzun ömürlü bir sistem kazandıracaktır.

Ozan ÇAKITLI